سنگ کلیه

تعریف و علت سنگ کلیه:
سنگ کلیه، از رسوبات مواد معدنی و نمک‌هایی مثل کلسیم، اگزالات، اسید اوریک یا سیستین تشکیل شده‌اند و در کلیه یا مسیر ادراری شکل می‌گیرند.
سنگ‌ها زمانی تشکیل می‌شوند که ادرار غلیظ شده و مواد معدنی در آن کریستالیزه شوند. عوامل زیر ریسک ابتلا را افزایش می‌دهند:
1-    کم‌آبی شدید و نوشیدن ناکافی مایعات
2-    رژیم غذایی پرنمک، پرپروتئین حیوانی و مصرف زیاد اگزالات (مثل اسفناج و ریواس)
3-    سابقه خانوادگی ابتلا به سنگ کلیه
4-    برخی بیماری‌ها مانند نقرس و عفونت‌های ادراری مزمن
5-    شرایط خاص پزشکی مثل چاقی، دیابت و برخی اختلالات متابولیک

علائم سنگ کلیه:
1-    درد شدید و ناگهانی در پهلوها یا پشت، که ممکن است تا ناحیه کشاله ران کشیده شود
2-    وجود خون در ادرار 
3-    ادرار تیره، بدبو یا کدر
4-    تهوع و استفراغ
5-    تکرر ادرار و احساس درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
6-    در موارد شدید، تب و لرز (نشان دهنده عفونت)

تشخیص سنگ کلیه:
1-     آزمایش ادرار و خون:
 برای بررسی وجود عفونت، مواد معدنی و عملکرد کلیه‌ها
2-    تصویربرداری:

• CT اسکن غیرکنتراست (Gold standard) برای تشخیص دقیق اندازه، محل و تعداد سنگ‌ها
• سونوگرافی کلیه و مثانه، مخصوصاً در بیماران باردار یا کودکان
• اشعه ایکس شکم (KUB)، برای دنبال کردن حرکت سنگ‌های رادیواپک

درمان‌های نوین و روش‌های مدیریت:
۱. درمان محافظه‌کارانه
    •نوشیدن مقدار زیاد آب (2 تا 3 لیتر در روز)
    •داروهای ضد درد(NSAIDs یا تیلنول)
    •داروهایی مانند آلفا بلوکرها (مثلاً تامسولوسین) که عضلات حالب را شل می‌کنند و دفع سنگ را آسان‌تر می‌سازند.
۲. سنگ‌شکنی برون‌تنی با امواج شوک (ESWL)
    •امواج صوتی پرانرژی به سنگ‌ها تابیده می‌شود و آنها را به قطعات کوچکتر تبدیل می‌کند تا به راحتی دفع شوند.
    •این روش کم‌تهاجمی است و معمولاً برای سنگ‌هایی تا حدود 2 سانتی‌متر کاربرد دارد.
۳. اورتروسکوپی (URSL)
    •وسیله‌ای کوچک از طریق مثانه به حالب وارد می‌شود تا سنگ‌ها را مشاهده و با ابزارهای خاص خارج کند یا به قطعات کوچک تقسیم کند.
    •برای سنگ‌هایی که در حالب یا قسمت پایینی کلیه هستند استفاده می‌شود.

۴. نفرولیتوتومی از طریق پوست (PCNL)
    •برای سنگ‌های بزرگ و پیچیده که درمان محافظه‌کارانه و ESWL مناسب نیستند، جراحی کم‌تهاجمی از طریق پوست انجام می‌شود.
    •لوله‌ای کوچک به کلیه وارد شده و سنگ‌ها خارج می‌شوند.

البته رعایت این نکات لازم است با نظر پزشک معالج انجام گیرد.

گردآوری: پارمیدا بابایی 

منبع:
Mayo Clinic. Kidney stones — Symptoms and causes

/انتهای پیام

بنیاد امور بیماریهای خاص

@cffsd