سئوالات متداول در مورد اوتیسم

سئوالات متداول در مورد اوتیسم

 

1)آیا همه کودکان طیف اوتیسم، نیازمند آموزش ویژه هستند؟

بر طبق نظر کارشناسان، همه کودکان طیف اوتیسم باید تحت نظر آموزش های ویژه قرار داشته باشند. تحقیقات نشان داده است که هر کودکی که با این عنوان تشخیص داده می شود، صرف نظر از شدت اختلال، می تواند با آموزش های متناسب، در مهارتهای شناختی و رفتاری، پیشرفت داشته باشد.

 

2)نتایج بلند مدت برای دانش آموزان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم چیست؟

تشخیص "اختلال طیف اوتیسم" در نوجوانی و بزرگسالی ادامه دارد. در برخی از تحقیقات گزارش شده است که به دنبال مداخله کوتاه مدت، پیشرفت حاصل شده است.  لیکن مطالعات طولی اندکی وجود دارد که نتایج را در بلند مدت بررسی کرده باشند.  به نظر می رسد که نتایج مطالعات در این زمینه، متناقض هستند. گروهی از کودکان پیشرفت چشمگیر و گروهی دیگر پیشرفت اندکی داشته اند. تشخیص زود هنگام و شروع آموزش و درمان در سنین پایینتر، بهبود خدمات و برنامه های آموزشی و بهبود برنامه های حمایتی مبتنی بر خانواده، شانس ایجاد نتیجه دلخواه را افزایش می دهد.

 

3)مداخلات درمانی برای کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم، در چه سنی باید شروع شود؟

 

طبق نظر متخصصان هر چه در سن پایین تری به تشخیص رسیده باشیم و برنامه های درمانی را شروع کرده باشیم، نتیجه بهتری حاصل خواهد شد.  شواهدی قوی وجود دارد که شروع زودهنگام خدمات توانبخشی نظیر کاردرمانی و گفتاردرمانی با تغییرات مثبت در زمینه های ادراکی، حسی- حرکتی، کلامی-زبانی، اجتماعی و شناختی ارتباط دارد.

 

4)کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم در چه سنی علائم این اختلال را نشان می دهند؟

رفتارهای اوتیستیک غالباً از سال دوم بعد از تولد خود را نشان می دهند.  افراد اوتیستیک در بدو تولد طبیعی هستند و ممکن است تا ماهها علامت خاصی از خود نشان ندهند . سن شروع علائم در این کودکان متفاوت است اما اغلب این اختلال در 2 یا 3 سالگی علایم خود را بروز داده و تشخیص داده می شود.  اگر باهوش و حساس باشید و در رفتارهای کودکان طبیعی دقیق شده و یا تجربه بزرگ کردن یک کودک طبیعی را داشته و نکته بین باشید، با کمک علائمی که پیش تر ذکر شد، می توانید در سال اول تولد هم به تشخیص زودهنگام کمک نمایید.

 

5)چه درمانی برای اختلال طیف اتیسم بهترین نتیجه را دارد ؟

طبق پژوهش های انجام شده، هیچ شیوه ای برای درمان تمام کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم وجود ندارد و تاکنون برتری هیچ درمانی بر درمان های دیگر نشان داده نشده است.  می توان گفت موثرترین شیوه درمانی آن است که بر اساس نقاط ضعف و قوت و نیاز های فردی کودک طراحی شده باشد. کاردرمانی، گفتاردرمانی، موسیقی درمانی، آب درمانی، بازی درمانی، درمان ها و پروتکل های رفتاردرمانی و روانشناسی و ... همگی در کنار هم و در وقت مناسب می توانند به پیشرفت کودک شما کمک کنند.

 

 

6) آیا تحصیلات والدین در بروز اوتیسم نقش دارد؟

برخی مطالعات پیشنهاد داده اند که کودکان اوتیستیک در خانواده های تحصیل کرده بیشتر دیده می شوند، لیکن این امر هنوز به اثبات نرسیده است و باید تحقیقات بیشتری در این زمینه صورت گیرد.

 

7) چه مطالب آموزشی برای کودکان اتیسم مناسب است؟

 

ابتدا باید کودک تحت ارزیابی کامل عملکردهای ادراکی، شناختی و حسی- حرکتی قرار گیرد. باید در نظر داشته باشیم که این اختلال به دلیل مشکلات تکامل عصبی ایجاد می شود و میتواند حوزه های مختلف ارتباطی، حسی، حرکتی و شناختی را درگیر کند . شدت درگیری در افراد مختلف نیز متفاوت است و ممکن است علائم کاملاً متنوعی را در دو فرد اوتیستیک شاهد باشیم. همچنین ممکن است بیماریهای همراه جسمی یا نورولوژیک مثل فلج مغزی، صرع یا افسردگی نیز وجود داشته باشد؛ بنابراین برای آموزش این افراد، باید ضمن توجه به همه موارد، یک برنامه آموزشی منحصر به فرد که با توجه به نیازهای خاص آن کودک مناسب سازی شده است، توسط درمانگران متخصص طراحی و اجرا شود.

 

8) آیا ورزش برای این کودکان مفید است؟

برای این منظور در درجه اول باید از ورزشهایی استفاده نماییم که متناسب با توانایی کودک باشد و درعین حال توجه داشته باشیم که خطری کودک را تهدید نکند . استفاده از ورزشهای گروهی برای ایجاد رقابت می تواند مفید باشد و در این شرایط بهتر است در ابتدا تعداد اعضای گروه کم باشد و بتدریج افراد جدید را به آن اضافه کنیم. علاوه بر تجربه لذت و تمرین مهارت های اجتماعی و گروهی، ورزش میتواند به انسجام حسی- حرکتی و بهبود مهارت های درکی- حرکتی این کودکان کمک کند.

 

9) آیا بازیهای رایانه ای برای کودکان طیف اتیسم مناسب هستند؟

اگر از این بازی ها بصورت هدفمند و کنترل شده استفاده شود، می توان به منظور ایجاد سرگرمی و همچنین آموزش مفاهیم شناختی از این ابزار استفاده کرد. اما باید در نظر داشته باشیم که آموزش امری تخصصی است و برنامه های آموزشی رایانه ای هم باید کاملاً علمی و استاندارد شده برای این کودکان باشد.

 

10) آیا تست آزمایشگاهی یا آزمونی برای تشخیص اوتیسم وجود دارد؟

اتیسم در سنین زیر دو سال و بر اساس مشاهده علائم و شرح حالی که از والدین یا مراقبین کودک دریافت می کنیم، قابل تشخیص است.  در سنین بالاتر و غالباً برای تشخیص شدت اختلال، تستهای تشخیصی مانند "کارس"، "گارز" و "ام چت"  قابل استفاده است.

11) علت مبتلا شدن کودکم به اوتیسم چیست؟

گاهی ممکن است اوتیسم در نتیجه یک اختلال ژنتیکی شناخته شده مثل سندرم ایکس شکننده حادث شود و یا همراه با مشکلات دیگری نظیر سندرم داون باشد.  با این حال در اغلب موارد، ظاهراً مشکل پزشکی واضحی وجود ندارد و درحالیکه چندین ژن مختلف در ارتباط با اوتیسم شناسایی شده اند، اما علت ایجاد این ژنهای معیوب تا حدود زیادی ناشناخته باقی مانده است. علت هر چه هست، آنچه مسلم است این است که تحت تاَثیر این عوامل ناشناخته مدارهایی که انتظار داریم مغز با رشد و نمو تشکیل بدهد، بخوبی در مغز شکل نمی گیرند و ارتباط نواحی مختلف مغز با هم با مشکل مواجه شده است.

 

12) چطور می توانم بهترین درمان ممکن را برای کودک خود مهیا کنم؟

این امر در حالت مطلوب توسط یک تیم از متخصصین مختلف شامل متخصصین مغز و اعصاب، روانپزشکی، توانبخشی و روانشناسی انجام می پذیرد.  برای هر کودک با توجه به سطح اختلال و قابلیت ها و محدودیت هایی که دارد، باید یک برنامه همه جانبه و منسجم طراحی شود و با پیگیری دقیق، روند بهبودی در بازه های مختلف زمانی مورد سنجش قرار گیرد. در هر سنی ممکن است برنامه خاصی مثل گفتاردرمانی، کاردرمانی یا مداخلات روانشناسی در کنار درمان های دارویی اولویت داشته باشند ولی باید توجه داشت که لازم است برنامه درمانی توسط یک تیم و نه یک فرد طراحی شود تا ابعاد مختلف کودک مدنظر قرار گرفته و از تعصب بیجا نسبت به یک رویکرد و اعتماد بیش از حد به یک فرد خودداری شود.

 

13) آیا از طریق آزمایش خون، نوار مغز یا تصویربرداری از مغز، اتیسم قابل تشخیص است؟

متاسفانه تاکنون تست آزمایشگاهی خاصی برای تشخیص در اختیار قرار نگرفته است.  تست های تشخیصی از طریق آزمایش خون به عنوان یکی از راه های تشخیص هنوز در مرحله تحقیق و آزمایش هستند.  این امر از طریق عکس برداری و یا نوار مغز گرفتن هم صادق است با این تفاوت که امیدواری هایی ایجاد شده است که از طریق تصویربرداری عملکردی مغز بتوان در آینده ای نزدیک به تشخیص زودهنگام رسید.

 

14) آیا رژیم غذایی خاصی برای کودکان طیف اتیسم پیشنهاد می شود؟

رژیم غذایی خاصی ویژه افراد مبتلا به اتیسم وجود ندارد، اما باید از مواد غذایی محرک مثل چای، قهوه، کاکائو و همچنین ادویه ها و افزودنی های محرک باید اجتناب شود.  حبوبات، میوه ها، ویتامین ها) به ویژه ویتامین های گروه ب(، امگا 3، مغزهای خوراکی نظیر گردو و بادام، مواد معدنی و پروبیوتیک ها      می توانند تا حدی مفید باشند.

 

15) آیا تشخیص اوتیسم قبل یا در بدو تولد ممکن است؟

متاسفانه تاکنون چنین امکانی وجود ندارد و غالباً علائم اوتیسم در سنین بالای هجده ماهگی خود را نشان می دهند. گاهی به دلیل حساسیت و تجربه والدین از نه ماهگی قابل تشخیص است اما علائم مشهود و مشخص معمولاً بعد از 2 سالگی خود را نمایان می کنند.

 

16) اگر یک بچه اوتیسم داشته باشم،در بارداری های بعدی هم خطر اوتیسم وجود دارد؟

بطور کلی شانس ابتلای اوتیسم و یا سایر اختلالات تکاملی در کسانی که یک فرزند اوتیستیک دارند، بیشتر است ولی در هر کودک مبتلا به اوتیسم ممکن است مواردی نظیر آسیب های همراه و تاریخچه خانوادگی، اطلاعاتی را در اختیار متخصصان امر قرار دهد که با دقت بیشتری بتوانند شانس ابتلای کودکان دیگر به اوتیسم را تخمین بزنند.  لذا حتماً باید قبل از بارداری مجدد با متخصصین ژنتیک مشورت شود.

 

17) اگر بچه من مبتلا به اوتیسم باشد یعنی عقب مانده ذهنی است؟

 

حدود سه چهارم از کودکان طیف اوتیسم دارای عقب ماندگی ذهنی هستند.  برخی از کودکان اوتیستیک مهارتهای ویژه ای دارند مثلاً ممکن است قادر باشند مسائل پیچیده ریاضی را بصورت ذهنی حل کنند و یا مشخصات یک منطقه یا نقشه یک شهر را مثل یک عکس در ذهن خود ثبت کنند این موارد البته بسیار نادر است. ممکن است والدین این کودکان به علت سبک زندگی و مشغولیتهای اجتماعی کمتر بتوانند به کودک خود رسیدگی کنند و نتوانند رابطه منطقی صحیح و عاطفی با کودک خود داشته باشند.  همچنین ممکن است به دلایل مختلف نظیر مشکلات مالی نتوانند به درستی به نیازهای آموزشی و توانبخشی ویژه کودک رسیدگی نمایند.  متاسفانه در بسیاری از نواحی کشور، به دلیل ضعف امکانات و کمبود متخصصین کارآمد، موقعیت لازم برای شناخت و توجه ویژه به این کودکان وجود ندارد.  همه این دلایل بعلاوه سایر مشکلات مثل اختلافات خانوادگی، می تواند باعث شود کودک در مسیر آموزش و توانبخشی مناسبی قرار نگیرد و از نظر ذهنی به شکوفایی نرسد.  در چنین مواقعی، اختلالات هوش و ذهن بیشتر نمایان می شوند.

 

18) والدین چه رفتاری باید با کودک اوتیستیک خود داشته باشند؟

پرورش یک کودک اوتیستیک برای کسی که تجربه داشتن چنین کودکی را ندارد، قابل تصور نیست.  برای اینکه کودک را در مسیر درست تربیتی و پرورش قرار دهیم، به نیرو و سطح تحمل زیادی نیاز داریم. والدین ابتدا باید شیوه رفتار با یکدیگر را بفهمند و اضطراب و نگرانی های خود را به سوی یکدیگر فرافکنی نکنند.  همدلی والدین و روحیه مسئولیت پذیری به ویژه از ناحیه پدر نقش مهمی در ساختن آینده کودک دارد.  برای اینکه توجه کودک را بر روی یک نکته آموزشی معطوف نماییم، باید تلاش مضاعفی از خود نشان دهیم.  گاهی لازم است محیط پیرامونی کودک را از محرک های آزار دهنده و مختل کننده تمرکز خالی کنیم و گاهی بالعکس به صورت اغراق آمیز با محرک های حسی مختلف و ابزارهای آموزشی آکنده کنیم. این موارد باید تحت نظر یک کاردرمانگر انجام شود. استفاده از رنگهای آرامشبخش و کنترل اصوات می تواند مفید باشد. برای بهبود توجه و تمرکز ممکن است جمله های کوتاه و مشخص که با صدایی بلند و قاطع بیان می شوند، موثر باشند. در بسیاری از مواقع ممکن است کودک مفاهیمی را که با آنها مواجه می شود را نادیده بگیرد و متوجه آنها نباشد. والدین باید در نقش گزارشگری ماهر، حوادث و اتفاقات و مفاهیمی که در دل آنها جاری است را به ذهن کودک تزریق نماید. شما باید حتماً در طول هفته وقت مشخصی را برای کودکان اُتیستیک خود کنار بگذارید تا بتوانند تفریح کرده و صرفاً لذت ببرند.

 

19) آینده فرزندم چه می شود؟

آینده کودکتان هنوز رقم نخورده است. شما در شکل دادن به این شخصیت نقش بی بدیلی دارید. والدینی را تصور کنید که نمی توانند استرس دارا بودن یک فرزند اوتیستیک را تحمل کنند. در چنین مواقعی رفتارهای غیر اصولی زیادی از آنان سر خواهد زد.

 

ممکن است این استرس باعث انکار مشکل شود و یا ممکن است زمینه افسردگی آنها را مهیا کند. موارد زیادی از اختلافات

خانوادگی متعاقب چنین تجربه ای رخ داده است و آمار طلاق والدین کودکان اوتیستیک هم پایین نیست.

اینکه والدین چه روحیاتی داشته باشند و در مواجهه با مشکلات چه عکس العملی از خود نشان می دهند، در آینده کودکان طیف اوتیسم بسیار موثر است.

حالا تصور کنید والدین در آرامش و همدلی، واقع بینی را انتخاب کنند و تمام انرژی و همت خود را با همدلی و اتحاد در جهت پیشرفت کودک که لزوماً پیشرفت چشمگیری هم نیست بکار گیرند.

در این مسیر باید از متخصصان دلسوز و متعهد هم بهره مند شوید و با تحقیق کافی، کودک را در برنامه های مورد نیازی که متخصصان پیشنهاد می کنند قرار داد. پیشرفت مرحله به مرحله و به کندی صورت می گیرد. معجزه ای در کار نیست. مهمترین ابزار در دست متخصصین، قابلیت یادگیری است که به احتمال زیاد در کودک شما به خاطر اوتیسم، خیلی هم این ابزار موثر عمل نمی کند. باید کودک هر ماه ارزیابی شود؛ اهداف کوتاه مدت، میان مدت و طولانی مدت باید مدام مورد ارزیابی و بازبینی قرار گیرند و از سنین پایین به صورتی چند جانبه به همه زوایای کودک توجه و اشراف داشت.

درک تفاوتها میان افراد مختلف و پذیرش تفاوت میان همه انسانها با وجود قابلیت های متفاوت اصل مهمی در برخورد با کودکان اوتیستیک است.

کودک شما ممکن است در بسیاری از زمینه ها کم استعداد باشد ولی بدانید، احتمالاً در بسیاری از زمینه ها مستعد است و بایداین زمینه ها را شناسایی کنید.

محال است با حفظ آرامش، ایجاد روحیه مثبت در خانواده و همدلی و صمیمیت اعضای خانواده در کنار برنامه ریزی صحیح و بهره گیری از متخصصین مجرب و دلسوز آینده روشنی در پیش روی شما و فرزندتان قرار نداشته باشد. آینده در دستان شماست.

 

 

ارسالی از : مرکز آموزش و توانبخشی پویندگان مهر