درکلاس امید چه می گذرد؟

نسیم کبرکوهی، مسئول فنی مرکز فیزیوتراپی مرکز خاص شرق در گفتگو با خاص پرس اظهار کرد:«هفت سال تجربه کارم در مرکز خاص شرق نشان داد، تلاشهای مبتنی بر دانش و تخصص درمانی به تنهایی نمی‌تواندکمکی به بیماران ام اس کند.بیماران ام اس انگیزه و امید لازم را برای انجام تمرینات فیزیوتراپی نداشتند.اگر بیماران در کنار درمان های پزشکی مشاوره روانشناسی هم داشته باشند، خیلی سریعتر می‌توانند به بهبودی و موفقیت در درمان دست یابند. به همین خاطر، تصمیم به راه اندازی کلاس امیدگرفتیم »

مرکز خاص شرق اولین مرکزی است که اقدام به راه اندازی کلاس مخصوص بیماران ام اس به شیوه گروه درمانی کرده است.این گروه درمانی متشکل از فیزیوتراپیست،روانشناس و با کمک و پشتیبانی واحد روابط عمومی فعالیت دارد.از آغازفعالیت کلاس امید در مرکز شرق، سه سال می گذرد و این نوآوری، نتایج موفقی در درمان بیماران ام اس داشته است.

علت ابتلا به بیماری ام اس مشخص نیست و هنگامی در بدن آغاز می‌شود که گلبول‌های سفید که نقش دفاعی در بدن دارندبه اشتباه به جای حمله به عامل بیگانه، به میلین که حفاظتی برای رشته‌های عصبی است و کمک می‌کند که پیام‌های الکتریکی با سرعتی چندین برابر منتقل شوند، حمله می‌کنند و تخریب غلاف میلین باعث از بین رفتن فعالیت آن سلول می‌شود.بیماری ام اس، براساس علائم و آزمایشها و MRIتشخیص داده می‌شود.معمولاشیوع آن دربین سالهای ۲۰-۳۰ سالگی است و خانمها ۲-۳ برابر بیشتر از آقایان به این بیماری مبتلا می‌شوند.

اگر بتوان هرچه سریع تر بیماری را تشخیص داد،امید به کنترل بیماری بیشتر می‌شود.زیرا بیماری که از لحاظ عضلانی قوی باشد بهتر می‌تواند در مقابل حملات مقاومت نشان دهد.تاکنون درمان قطعی برای این بیماری مشخص نشده است و تنها می‌توان عوارض بیماری راکاهش داد. بیماران ام اس ممکن است به عوارض مختلفی از قبیل،اختلال در قوه ادراک،افسردگی، احوالات روحی متغیر، حرکات بی اختیار چشم، دوبینی و تاری دید، اختلال در تکلم، اختلال در بلع، ضعف و اسپاسم عضلات، درد و خستگی مفرط،گزگز و مور مور شدن اندامهای تحتانی، عدم کنترل مدفوع و ادرار و تکررادرار دچار شوند.

اهداف کلی کادر درمانی، جلوگیری از وقوع حملات جدید، بهبود عملکرد در دراز مدت ودرمان اختلالات ناشی از بیماری و در واقع پیشگیری از کارافتادگی است.

امید به زندگی در بیماران ام اس به نسبت سایر افراد، بین پنج تا ده سال تفاوت دارد.بنابراین باید سعی کنیم تا این بیماران را به یک زندگی عادی سوق داد.

۶۸ هزار بیمار ام اس در کل کشور زندگی می‌کنند و در بین استانها،اصفهان بالاترین شیوع مبتلایان به این بیماری را به خود اختصاص داده است.

بیماری ام اس زمینه جسمی، شناختی،‌ حرکتی و روانی دارد.به همین دلیل تنها درمان های دارویی نمی‌تواند موفقیتی در درمان ایجاد کند.در ابتدا بیماران به صورت فردی به روانشناس مرکز خاص شرق معرفی می‌شدنداما بعد ازگذشت ۵تا۶ ماه باز خوردخوبی گرفته نشد.زیرا بیماران از مراجعه به روانشناس امتناع می‌کردند.به همین خاطر پروژه مداخله روانشناس در قالب راه اندازی کلاس امید شروع شد.این کلاس ها با  مشارکت فیزیوتراپیست که از لحاظ جسمانی نسبت به بیمار آگاهی دارد و روانشناس که به عوامل روانشناختی مسلط است و مساعدت واحد روابط عمومی اداره می‌شود. و بیمار هفته ی یکبار به کلاس امید مراجعه می‌کند.این کلاس انگیزه خوبی برای انجام فیزیوتراپی بیماران ایجاد کرده است و باکمک از تکنیک های روانشناختی، بیماران به فیزیوتراپی علاقه بیشتری نشان دادند و تلاش بیشتری برای بهبود خود دارند تا جایی که بیماری که تاکنون برای جا به جایی خود مجبور به استفاده از ویلچر بود،اکنون می تواند با کمک عصا راه رود. اجرای کلاس امید تجربه موفقی داشته است وبا ایجادانگیزه های فردی، به بهتر شدن فیزیک بدن کمک می‌کند.

محمدرضاخوانساری،روانشناس بالینی مرکزخاص شرق در تکمیل معرفی کلاس امید،در رابطه با اهمیت آموزش گروهی مبتنی برتوانمندسازی اجتماعی و جسمانی بیماران ام اس گفت:

پس از بررسی و تحقیقات مشخص شد،درمانهای مکمل برای بیماران مزمن جسمانی خیلی کمک کننده است.

ومی‌توان با این شیوه کاستی هایی که در بیماران ام اس وجود دارد همانندافسردگی،اضطراب،اختلال خواب، شکایت در زمینه اختلالات جنسی،آسیب به باورهای فردی،احساس گناه،احساس شرم و نقص،خستگی مفرط و کاهش انرژی را از طریق مشاوره برطرف کرد.همچنین این بیماران از کاستی های اجتماعی چون عدم تحرک و فعالیت بدنی،عدم شرکت در مناسبات خانوادگی و اجتماعی،روابط خصمانه یا منفعلانه با دیگران،افت کارکردهای شغلی و تحصیلی رنج می‌برند که باید راه چاره ای برای آن اندیشید. محتوای جلسات گروه درمانی برمدیریت استرس به شیوه شناختی، رفتاری و مهارت های ارتباطی با بیمار

،مدیریت خشم،آموزش حل مسئله،بهره گیری مناسب از سکوت،ارتباطات کلامی و مواجهه با واکنش های هیجانی، روانی و رفتاری،افزایش اعتماد به نفس تشکیل شده است وباایجاد انگیزه از بیمار می‌خواهیم تافعالیت خودرا آغازکند و از این طریق به فعال سازی رفتاری دست پیدامی‌کنیم. و درنهایت باآموزش رفتارهای خود مراقبتی، بیمار مهارت مدیریت بیماری را پیدا می‌کند.

مشخصه کلاس امید همانند گروه درمانی که برای اختلالات روانی ایجاد می‌شود نیست و در عین حال ویژگی کلاس آموزشی را هم ندارد.در گروه درمانی تعداد افرادشرکت کننده بین۸تا۱۲ نفر است و تعداد جلسات محدودمی باشد و بین ۱۲ تا ۱۵ جلسه تعیین می‌شود.درحالیکه گروه درمانی در کلاس امید، سه سال  ادامه داشته و تعداد افراد مراجعه‌کننده، بین ۵ تا۲۵ نفرمتغیر است.گروه درمانی  در کلاس امید به شیوه باز اداره می‌شود وتعاملات بین افراد بسیار بالا است و به همین دلیل اتفاقات هیجانی که در گروه درمانی انتظار می‌رفت در کلاس امید، دیده شد.از آنجایی که برخی ازبیماران ام اس به مراقبت نیاز دارند امکان شرکت همراه بیمار هم در کلاس فراهم شد وبه کمک واحد روابط عمومی مرکز خاص شرق، برای بیماران فعالیت های خارج از درمان مثل گردش در پارک وتماشای فیلم در سینما،مسافرت و شرکت در جشن ها تدارک دیده شد و بدین ترتیب بیماران توانستند نسبت به بیماری خود شناخت پیداکنند و با بیان احساسات و هیجانات در جلسات درمان به افشاگری و برون ریزی هیجانی بپردازند که این اتفاق برای تغییرذهن آنان بسیار مفید است.

در کلاس امید فرصتی ایجاد می‌شود تادرباره باورهای غلطی که از بیماری در ذهن آنان نقش بسته شده،صحبت کنیم و ذهنیت صحیح در باور بیماران شکل گیرد.دراین کلاس ها تاکید بر رابطه همدلانه است و کمک می‌کند تا رابطه خصمانه ای که بیمار نسبت به خود دارد اصلاح شود.شرکت در گروه درمانی فرصتی شد برای ابراز عقیده و افکار بیماران و از همه مهم تر راهکارهای پذیرش بیماری به بیماران آموزش داده شد و بیماران توانستند این مهارت را کسب کنندکه خود بیماری را مدیریت کنند. نوآوری  کلاس امید،مشارکت بیماران دراداره کلاس است و جنبه خود یاری دارد.امیدواریم تکنیک کارگروهی دردیگر مراکز درمانی هم اجرا شود و از تجربه موفق درمانی برای دیگر بیماران نیز تکرار شود.